اثر تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب در حال توسعه با تأکید بر ایران

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب در حال توسعه است. به این منظور، 30 کشور در حال توسعه طی سال های 1999- 2005، مورد بررسی قرار گرفته اند. با توجه به نظریه های مختلف مطرح شده در زمینه ی رشد مبتنی بر تحقیق و توسعه، برای آزمون فرضیه در این پژوهش، از مدل های رشد درون زا و از سه شاخص: سهم مخارج تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی، تعداد مقالات منتشر شده و کل مخارج تحقیقاتی، برای متغیر تحقیق وتوسعه استفاده شده است. برای برآورد مدل، روش اقتصادسنجی داده های تابلویی به کار رفته، همچنین برای بررسی وضعیت ایران از متغیر مجازی استفاده شده است. یافته های به دست آمده بر اساس مدل داده های تابلویی، نشان می دهد که در بین شاخص های گفته شده، مخارج تحقیقاتی اثر مثبت و معناداری داشته است، در حالی که برای دو شاخص سهم مخارج تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی و تعداد مقالات منتشر شده، اثر معناداری به دست نیامده است. همچنین، اثر تحقیق و توسعه (بر اساس شاخص سوم)، بر رشد اقتصادی در ایران، در مقایسه با متوسط کشورهای در حال توسعه، معنادار بوده است. در مجموع، با توجه به نتایج متفاوت به دست آمده برای شاخص های مختلف تحقیق و توسعه و ابهاماتی که در نحوه ی اندازه گیری این متغیر، در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، نمی توان درباره ی اثر این متغیر بر رشد اقتصادی این کشورها، با قطعیت قضاوت نمود. به نظر می رسد، شاید با افزایش باثبات در سهم مخارج تحقیق و توسعه از تولید ناخالص، بتوان شاهد افزایش معنادار اثر این متغیر بر رشد اقتصادی کشورها بود.